Vakschool, basis voor ambitie en trots.
Trots
Eerder ging je naar de technische school, vakschool of ambachtsschool. Hier leerde je een vak. Je leerde een echt vak die naadloos aansloot bij de naam van je opleiding. Onder de bezielende leiding van een strenge maar rechtvaardige meester (master of…) stapte je ‘jouw wereld’ binnen. Moeten we terug naar de technische school, vakschool of ambachtsschool? Moeten we terug naar datgene waar we trots op zijn? Naar datgene waarvoor we zijn geboren? Trots zijn op datgene waar je echt goed in bent? Trots zijn op wie je bent.
Type Opleiding
Is het een straf om naar de Lagere Technische School, de Lagere Detailhandel School of naar het Lagere Economisch en Administratief Onderwijs of welke vorm van lager vervolgonderwijs te gaan? Ben je gemotiveerd, kan en wil je nog een paar jaartjes verder leren dan ga je vervolgens door naar Middelbare variant. Je bent bezig om te stapelen. Te stapelen voor een vak die helemaal bij jou past. Alleen al door de benaming is de gekozen opleiding en vak zo helder als kristal. Misschien, ja misschien zet deze leerling nog een volgende stap. De mogelijkheid voor een volgende stap zou er moeten zijn. Het niveau maakt daarbij niet uit. In de keten is iedereen hard nodig om iets moois tot stand te brengen. Een aannemer krijgt een project niet rond zonder de timmerman en de timmerman krijgt het project niet af zonder de aannemer. Iedereen is iedereen nodig. Hoe duidelijk willen we het hebben?
De overzichtelijkheid is voor iedereen een dankbaar geschenk. Het is zoals het is en niemand hoeft zich nog in moeilijke bochten te wringen om een ander uit te leggen wat je doet en waar je echt heel goed in bent. Deze onmisbare duidelijkheid levert een positieve bijdrage aan zelfrespect, zelfwaardering. Zelfvertrouwen en trots van de leerling. Zeker bij leerlingen in de pubertijd is dit essentieel. Niet nog een extra zoektocht naar wie je bent en wat je kan. Nee, duidelijkheid. In de klas met allemaal leerlingen die hetzelfde willen. Trots zijn op dat waar je goed in bent. De leerling en de (meeste)ouders zullen er blij mee zijn. We hebben lage uitval cijfers nodig en vakmensen waar we straks op terug kunnen vallen.
Keuzes
Het heeft er alle schijn van dat we elkaar kwijt zijn geraakt. Het lijkt of we uit elkaar zijn gegroeid en dat de broodnodige verbondenheid verdampt is. We snappen elkaar niet meer. Opleidingen, scholen zouden ten doel moeten hebben om op overzichtelijke wijze vakmensen te leveren zodat er een bijdrage aan de groei geleverd kan worden. Het lijkt er op dat we dit vergeten zijn. Nog steeds is namelijk de Cito-toets leidend (of is het misschien lijdend). Veel kinderen lopen op de basisschool op hun tenen. Een groot deel van de kinderen houdt dit niet vol en gaat dan vervolgens naar een verkeerde of lager schooltype. Aan de andere kant heb ik het te vaak gezien dat ouders te veel van hun kind vragen. Dat kinderen onder enorme druk van hun ouders naar een te hoog schooltype gaan. Dit met werkelijk rampzalige gevolgen. In het uitoefenen van mijn hobby, jeugd voetbaltrainer, heb ik helaas meerdere malen meegemaakt dat deze groep kinderen verkeerde keuzes maakten. Ze vluchten naar een verkeerde wereld omdat ze simpelweg niet met de extrinsieke druk om konden gaan. Wat een vreselijk verlies aan potentie maar vooral het verlies van een mooi mens.
We moeten naar een model waar leerlingen succesvol kunnen zijn. Zoals het nu is ingericht komt het stapelen nauwelijks nog voor. Het is onmogelijk gemaakt. Een leerling gaat dan stapelen wanneer er succes te behalen is. De motivatie komt vanuit de leerling zelf. De leerling is geïnspireerd en door de overzichtelijkheid van het onderwijs is de verbinding naar de volgende stap veel gemakkelijker gezet. De paden naar en tussen de verschillende schooltypen moeten we openhouden. Laat leerlingen dat doen waar ze goed in zijn en je zal zien dat ze hun keuzes weloverwogen en bewust maken. Diploma’s halen waar hij/zij trots op is. Een diploma van zelfrespect, zelfwaardering, zelfvertrouwen en trost. Vakmensen die we broodnodig zijn en die met trost hun vak uitoefenen.
Vaklieden
Helaas hebben we een lange weg te gaan. Het bedrijfsleven zit in een spagaat. Momenteel leveren scholen mensen af waar het bedrijfsleven onvoldoende op zit te wachten. Het gat tussen aanbod en vraag van opgeleide vakmensen is groter dan ooit. Onderwijs is een primaire verantwoordelijkheid van de Overheid. In deze verantwoordelijkheid heeft de overheid echt steken laten vallen. De overheid heeft het bedrijfsleven met een extra verantwoordelijkheid opgezadeld. Het bedrijfsleven zal meer dan ooit aan de slag moeten om zelf goede vakmensen op te leiden. Het bedrijfsleven en bedrijven zelf zullen een opleiding moeten aanbieden die aansluit bij de voorkeuren en expertise van zowel de praktijk leermeester en leerling. Het doel is het ontwikkelen van vakmanschap. Vakmanschap die later weer overgedragen kan worden aan nieuwe instroom. De overdracht van kennis en kunde zal zeker goed gaan maar op wie kunnen de extra aanloopkosten worden verhaald? Wat is het eindresultaat als de leermeester vaktechnisch top is maar didactisch onvoldoende bagage heeft? Dit met gevolg dat de leerling alsnog afhaakt. Ik hoop dat het zelfrespect, zelfwaardering, zelfvertrouwen en trots dan een niet al te dikke deuk oploopt. Ik hoop dat de leerling sterk genoeg is om opnieuw een nieuwe en goede keuze te maken. Tenslotte, de schreeuw om vaklieden zal ook de komende jaren steeds vaker te horen zijn. De schreeuw naar vaklieden die trots op zichzelf zijn. Wees trots op jezelf en het vak dat je geleerd hebt.